والدین در نقش کوچ / 12 مهارتی که برای خانواده از نون شب هم واجب تره!

احتمالا با فوتبال و یا هر ورزش جمعی دیگری آشنایی دارید. مربی یک نقش دارد، آنالیزور و بازیکن و حتی توپ جمع‌کن تیم هم نقش‌های مربوط به خود را دارد. هر کسی در هر جایگاهی که باشد، مهم است که به وظایفش آگاه باشد. تعهد هم موردی هست که بدون شک در کار نباشد، یک جای کار لنگ میزند. والدین در نقش کوچ هم در خانواده‌ها میتواند اثر شایستگی خود را بخوبی نشان دهد. یک هشدار به والدین که اگر به آن توجه نکنند، آینده‌ی بچه‌هاشون تا حدود خیلی زیادی در خطر خواهد بود. بی شک در گفتگوهایی که هر پدر یا مادری امروز دارد از نبود یکی از این مهارت‌ها سرچشمه میگیرد. همین مهارت‌ها نیز آگاهی به نقش است که عملکردها با تعهدش بهبود خواهد داشت.

اتفاقا همین امروز که با همسرم داشتم صحبت میکردیم، از هر دو جمله‌ای که بیان می کردیم متوجه میشدیم که چقدر باید روی خودمون کار کنیم. ما که نقش پدر یا مادر را داریم خیلی از این مهارتها را نداریم چه رسد به بچه هامون!! ممکنه برخی از این مهارت هارو داشته باشیم آن هم نه کامل ولی خیی خیلی جای کار دارد که خودمون را باید ارتقاء بدیم. یک چیز جالب تر هم اینکه ما هم از نظر رفتار و هم گفتارمون ضعف داریم. البته میشود تا جای ممکن ابتدا این را در کردار و کلام خود تا جای ممکن قوی کرد که فرزندان ما نیز بصورت عملی درک کنند.

 مهارتهای والدین در نقش کوچ از نظر بهداشت جهانی:

این مهارتها را اینطور تعریف کرده‌است که: فقط 10 تاست ولی دوتای آخر را من خودم به آن اضافه کردم که امروزه نبودش در خانواده و ارتباطات به چشم می خورد.

1- مهارت خودآگاهی

2- مهارت همدلی

3- مهارت روابط بین فردی

4- مهارت ارتباط موثر

5- مهارت مدیریت استرس

6- مهارت مدیریت هیجان

7- مهارت حل مسئله

8- مهارت تصمیم گیری

9- مهارت تفکر خلاق

10- مهارت تفکر نقادانه

11- مهارت تاب آوری

12- پایداری

حالا این مهارتها را یکی یکی براتون توضیح میدم و این را هم میشه اضافه کرد که در هر خانواده میتواند راههای منحصر به فردی را نسبت به نوع فرهنگ و ادب اجرا کرد. والدین در نقش کوچ توجه داشته باشند که میتوانند هر کدام از این مهار تها را در خود و فرزندان شان ایجاد کنند. خیلی رُک بگویم اینست اکثر ما حتی بدرستی معنی و مفهوم دقیقی از این مهارت‌ها نداریم. نقش ما به عنوان والدین در یادگیری این مهارتها خیلی پررنگ‌تر است تا فرزندان‌مان. بتوانیم هر مهارتی را بخوبی درک کنیم و در زندگی و رابط‌مون با بچه‌‌ها خوب عمل کنیم بیشتر راه را رفته‌ایم.

1- مهارت خودآگاهی اولین مهارت والدین در نقش کوچ

برای هر پدر و مادری و در هر نقشی که هستید توانایی خودآگاهی را باید در خود تقویت کنند. اینکه من به عنوان یک والد چقدر از توانایی خودم آگاهم و چقدر نقاط ضعف و قوتم را می‌شناسم، یا اینکه نقطه‌ی ضعف و قوت فرزندم را هم میدانم چیه یا بهش کمک میکنم که خود را بهتر بشناسد. نیازها و خواسته‌های فردی و اجتماعی من چیه و برای فرزندانم چه مواردی میتواند باشد که بتواند با آن زندگی بهتری را تجربه کند. جواب این سؤالات میتواند تا حدود زیادی در ما خودآگاهی ایجاد کند. مهمتر اینکه وقت‌گذاشتن روی همین مهارت زمینه‌ی ایجاد و بستری جدید برای مهارت‌های دیگر است.

2- مهارت همدلی ضرورت پایه‌ای برای پدر ومادران در جایگاه مربی

همدل‌بودن با درک دیگران و مشکلاتی که دارند در هر شرایطی شروع میشود. من اگر یک پدر یا مادرم چقدر میتوانم همسرم ، فرزندانم، بستگان و دیگران را درک کرده و یا آنها همدلی کنم. این مهارت کمک می کند که دیگران را دوست داشته باشیم و دیگران نیز دوستمان داشته باشند. فرزندان ما نیز چگونه دیگران را می توانند در هر شرایطی پذیرفته و درکشان کنند. همدلی آغاز یک ارتباط عمیق و اثرگذار است. پایه‌ی گفتگوهایی هست که میتواند درِ زندگی یک فرد یا گروهی را نجات دهد.

3- مهارتِ روابط بین فردی

همکاری و مشارکتی که ما با خانواده خود داریم بسیار زیاد کمک میکند تا به همدیگر اعتماد داشته و واقع بینانه رفتار کنیم. در کنار این خصوصیات، دوستی ها بین ما تقویت شده و مهر و محبت خانوادگی خود را نیز افزایش خواهیم داد. فرزندان ما نیز با این مهارت تا حدود بسیار زیادی کمک شان خواهد کرد تا لااقل از روابط ناسالم دور بمانند یا در روابط آسیب کمتری ببیند. روابط بین فردی نه تنها همکاری و مشارکت خانواده را مستحکم تر میکند، بلکه بچه های ما نیز در درک روابط سالم و ناسالم هوشیار تر خواهند شد.

4- مهارت ارتباط موثر

این مهارت با وجود اینکه شباهت لفظی یا کلمه ای با مهارت قبلی دارد ولی با یک تفاوت ویژه میتواند اثر خود را در فرد بگذارد، مثل: اعتماد سازی و درک بهتر نیازها و احساسات دیگران. علاوه‌براین ما نیز برای در میان گذاشتن احساسات، نیاز ها و خواسته یمان با دیگران سختگیر نبوده و حس مشترکی ایجاد خواهد کرد. گوش دادن مؤثر، پرسیدن سؤالاتی که بتواند در بهبود فردی و شغلی سرمایه های ما را روز به روز بیشتر کند، از این نوع مهارت است.

5-  مهارت مقابله با فشار عصبی

همه‌ی ما دارای هیجانات مثبت و منفی هستیم. برای هر فردی در هر جایگاهی ممکن است فرق کند ولی به هر حال وجود دارند. چه پدر باشی یا مادر و یا نقشت همسر باشد، نوع واکنشی که نشان میدهی تو را به سمت بهبودی یا عصبی‌شدن آگاه می کند. اگر توانایی این را داشته‌باشیم که بتوانیم تشخیص دهیم چه هیجاناتی، افکار و رفتار مرا به سمت منفی می برد یا مثبت، راههایی برای رهایی یا مدیریت آن را نیز پیدا خواهیم کرد. در مقابل، شناسایی چنین هیجانات و احساسات برای هر والدی در وجود فرزندش نیز کمک می کند بهتر برخورد کند. نوع واکنش خودمان، فرزندمان و هر فردی که با آن ارتباطی داریم، ما را به سمت شناسایی و مدیریت فشارها می برد.

آموختن و آموزش‌دادن من که به عنوان پدر یا مادر در حال مشاهده‌ی چنین رفتار و احساساتی از فرزندم هستم، مرا کمک میکند در مسیر مدیریت آن فشار عصبی قرار بگیرم.

6- مهارت مدیریت هیجان

هر انسانی در زندگی خود با هیجانات گوناگونی از جمله غم، خشم، ترس، خوشحالی، لذت و موارد دیگر مواجه است. این شامل خود من که والد هستم هم میشود. شامل فرزندم که در خانه کنار من نیز زندگی میکند میشود. برای مدیریت هیجانات خود و آموزش آن به فرزندان نیز نیاز به شناخت هیجان هاست، تا بعد بتوان مهار یا مدیریت کرد. درک هر نوع هیجانی چه در خود و فرزندمان، راحت تر ما را به سمت مدیریت شان هدایت می کند تا نتیجه مطلوب دهد.

7- مهارت حل‌مسئله

زندگی ما پر از مسئله هست هم ساده‌اند و هم پیچیده‌است. توانایی حل هر مسئله یا مشکلی نیز کار همه‌کس نیست الا: اینکه مهارتش را بدست بیاورید، به همین سادگی هم نیست. از تامین نیاز مالی بگیر تا ازدواج، خرید مایحتاج روزانه، درگیری بین فرزندان و … این مسائل ممکن است برای برخی ساده‌باشد و برای برخی پیچیده. به هر باید حل شود، اگر حل نشود روی هم تلمبار میشود. آن وقت کوهی از مشکلات به عنوان مانعی بزرگ سرِراه زندگی خود خواهید داشت. اما میشود حلشان کرد، مشکلات را کنار زد و به ادامه‌ی زندگی نیز امیدوارتر شد. مهارت حل‌مسئله برای هر فردی جزئ بهبود فردی شخص محسوب شده و در اجتماع نیز کارآمد خواهد شد.

8- مهارت تصمیم گیری

روزانه در هر خانواده‌ای بنا به اهداف خود کارهایی را باید انجام دهند که نیاز به تصمیم‌گیری درست دارد. تصمیماتی که هر لحظه تعیین‌کننده هستند و میتوانند ما را به آنچه میخواهیم برساند، واین نیاز به مهارت دارد. گزینه‌های مختلف و افکار و صحبت‌هایی که می شنویم در انتخاب یک تصمیم تعیین‌کننده هستند و البته نتیجه آن تصمیم. والدین در نقش کوچ اگر نتوانند در زندگی روزمره‌ی خود مهارت انتخاب و تصمیم‌گیری را تقویت کنند، بالطبع اثرش در فرزندان آنها نیز خواهد ماند. بی‌شک انتخاب‌های امروز ما در آینده نیز اثر خواهند گذاشت و این مربوط به فرزند ما نیز میشود. از نظر بسیاری از محققان این مهارت میتواند در مهارت‌های دیگرِ زندگی تاثیر بسیار زیادی بگذارد.

9- مهارت تفکر خلاق

قدرت کشف، نوآوری و ایده‌های جدید و خلاقانه نیاز به یک چیز دارد و آنهم تفکر است، تفکر خلاقانه. برای یافتن راههای جدید، حلِ‌مسائل و مشکلات سخت و پیچیده و حتی طراحی یک خانواده متفکر، این مهارت خیلی کمک‌کننده خواهد بود. در خانواده، گروه و جامعه‌ای که ما زندگی می کنیم یک فرد با مهارت حلال مشکلات هست و مبدل خوب هم خواهد بود. از هر تهدیدی، فرصتی ایجاد میشود و از هر مشکل پلی برای ارتقاء فردی و اجتماعی. چه بهتر که توانایی درک این مهارت و اکتساب آن در فرزندان خود روزبروز واجب و تقویت کنیم.

10- مهارت تفکر نقادانه

هر موضوعی نیاز بررسی و تجدید نظر دارد که این مهارت موجب می شود هر چیزی را به سادگی قبول یا رد نکنیم. رد یا پذیرش هر تصمیمی با تفکر نقادانه سبب میشود آن موضوع بررسی شود و بعد تصمیم بگیریم که درست است یا خیر. تمام فریب‌هایی که نسل امروز را تهدید می کند از نبود این مهارت است که خلئی بزرگ در راه‌های انتخابی آنهاست. عاقبت‌اندیشی در موضوعات و تصمیمات اتخاذشده نیاز به نقد دارد، نقدی که از روی تفکر باشد تا نتیجه نیز مطلوب باشد. انتخاب‌رشته، شغل، همسر ایده‌آل و … دغدغه‌هایی هست که هم والدین دارند و هم فرزندان. کسب این مهارت به هر دوی ما کم میکند در تصمیمات خود متفکرانه عمل کنیم.

11- مهارت تاب‌آوری اولین اشتراک والدین در نقش کوچ

در مقابل تمام مسائل و مشکلاتی که ما در خانواده برایمان به وجود می آید، یا در پیش خواهیم داشت، واقعا تاب و توان زیادی می خواهد. برای مدیریتش، فهمیدنش و حلش. تاب آوردن در کشمکش هایی که با سختی های کار، رفتارهای دیگران و حتی واکنش هایی که فرزندان مان دارند. با این وضع موجود من والدین در نقش کوچ را دارم آیا میتوانم زیر بار چنین مسائلی تاب بیاورم و کنترل خود و زندگیم را حفظ کنم؟ آیا فرزندم میتواند با آینده ای که پر از ابهامات است و امروز نیز با این ابهامات روبرو میشود تاب بیاورد؟

این مهارت کمک میکند اوضاع را ابتدا بتوانیم در دست بگیریم و بعد مراحلی را که لازم است تا از تهدید فرصت ایجاد شود، اجرا کنیم. کنترل از دست‌مان خارج شود نظم و مدیریت کارهای زندگی و شغلی نیز برایمان واقعا سخت خواهد بود. این برای فرزند ما نیز استثنائی ندارد. فرزند ما نیز باید در برابر مشکلات ابتدا تاب و توانی را در خود ایجاد کند که مهارت تاب آوری کمکش میکند تصمیم بهتری بگیرد. پدرومادران در پست مربیگری تاب‌وری زیادی را باید تحمل کنند.

12- مهارت پایداری

ایستادگی و مقاومت در برابر خطرات و مسائل حل نشده‌ی زندگی فردی و اجتماعی هنر میخواهد. هنرمندی‌ای که باید هنر پایداری را درک کند. پایداری در برابر سختگیری‌هایی که روزگار برایش در نظر گرفته، خانه‌ای که با افرادی با گرایش‌های مختلف در کنارش زندگی می کنند. بتواند ایستادگی کند تا بالاخره راه‌حل درست با تفکر خلاقانه‌ای که در خود ایجاد کرده، پیدا کند. این دشواری‌ها برای بچه‌های ما نیز هستند و خواهند بود. پس چه بهتر اینکه تاب و توان و پایداری لازم را داشته‌باشند که بتوانند با مقاومت‌شان بر هر مشکلی غلبه کنند.

اهمیت والدین در نقش کوچ و ضرورتی برای پدرومادران

زیبا نیست ما به عنوان یک پدر یا مادر چنین مهارت هایی را داشته‌باشیم و تا جای ممکن جزء رفتار و کلام خود کنیم؟ زیبا نیست فرزندان ما نیز از ما یاد بگیرند و درک کنند که چقدر این توانایی‌ها میتواند در بهبود زندگی اثرگذار باشد؟ فرزندپروری دنیای پیچیده‌ی خود را دارد که یک کوچ میتواند این پیچیدگی‌ها را ساده‌تر کند البته با همراهی و همکاری والدین. این 12 مهارتی که عنوان شد اکتسابی هستند ولی کسبش هم به این سادگی ها نیست. امیدواریم بتوانیم با جلسات والدین در نقش کوچ در کنار هم بهترین زندگی را برای خود و فرزندان‌مان بسازیم که ساختگی است.