چگونه مهارت نه گفتن به اعتیاد در نوجوانان را تقویت کنیم؟ 7 راه حل مطمئن

شرمنده شما هستم. نتوانستم مهارت نه گفتن به اعتیاد در نوجوان شما را تقویت کنم! این جمله ای بود که مدیر یک مدرسه طعنه‌وار به مادر یکی از دانش آموزان زد. البته من تازه وارد دفتر مدرسه شدم. خیلی دلم میخواست بدانم قضیه از چه قرار است. اتفاقا یک پوستر بزرگ روی دیوار و دقیقا پشت سر مدیر مدرسه بود که توجه ام را نیز جلب کرد!! چگونه مهارت نه گفتن به اعتیاد در نوجوانان تقویت کنیم؟ چند دقیقه ای نشستم و به گفتگوی بین مدیر و مادری که جهت اعتراض آمده بود، گوش دادم. مادر بچه خیلی سراسیمه بود. کلافه شدگی را میشد از رفتارش دید.

چند دقیقه بعد من و آقای مدیر تنها شدیم. پرسیدم جریان چیه؟ قبل از گفتن موضوع، یه خورده غر زد که مشکل از جای دیگه است و بعد گرفتاریشون رو برای ما میارند. جریان رو اینطور توضیح داد که: امروز صبح وقتی داشتند با موتورسیکلت میومدن مدرسه، از قضا تصادف میکنند و بعد نیروی انتظامی میاد. چیزیشون نشده بود ولی اونهارو میبرند پاسگاه. بازرسی بدنی که انجام میشه، توی جیب شون مواد پیدا می کنند. از قرار معلوم خودشون نمی کشیدند ولی داشتند مواد رو پخش میکردند.

مادر بچه اومده بود مدرسه و از مدیر خواسته بود که میانجیگری کنه تا آزادش کنند. اما توقعش ظاهراً این بوده که شما نباید کنترل میکردید که بچه ها طرف مواد نروند. حالا که اینطور است، شما باید بیایید و فرزندم را مرخص کنید. مدیر هم جوابش کرده بود. همه ما ناراحت شدیم اما نمیتونستیم تنهایی کاری رو از پیش ببریم. باید در کنار هم مهارت نه گفتن به اعتیاد نوجوانان را آموزش بدیم و حتی پیگیری کنیم.

چگونه اعتماد به نفس نوجوانان برای نه گفتن به اعتیاد را تقویت کنیم؟

اینکه چقدر ما با رفتارهای خودمون نشان میدهیم، اعتماد به نفس چیست، به توانمندی خودمون هم بستگی دارد. خود ما منظورمون، پدر و مادر، معلم و یا حتی مدیر آموزشگاههاهست. والدین در محیط خانه و در اجتماعی که در روند زندگی روزانه با هم ارتباط میگیرند. معلمین و مدیران در محیط های اجتماعی میتوانند این مهارت را آموزش و پیگیری کنند. تمامی مواردی که میتواند اثرگذار باشد بعلاوه آدم هایی که در این اثرگذاری دخیل هستند. اکثراً ما از نوجوانان چیزی میخواهیم که در وجود خودِ ما کمرنگ است. یه خورده روی خودمون متمرکز بشیم و بعد ببینیم که کجاها اعتماد به نفس مون زیر سؤال رفته که فرزندمون دیده است.

چند وقت پیش با پسرم رفتیم خرید. آن زمان خریدها با پول نقد بود. یادم هست که یک پنیر گرفتیم و یک ماست یک کیلویی که جمعش 97هزار تومان میشد. سه هزارتومان ماند و من هیچی نگفتم. اما پسرم متوجه شد که چرا من 3 هزارتومنه رو نگرفتم. وقتی برگشتیم پسرم پرسید: بابا چرا بقیه پولت رو نگرفتی؟ نمیدونستم بهش چی بگم. از طرف خودم گفتم که پول خرد نداشت. نمیدونم برای شما هم پیش اومده یا نه، ولی واقعا ما این چیزها رو ممکنه نبینیم ولی بچه ها تیزتر از این حرف ها هستند. اینه که تا میتونیم باید به رفتارهای حتی کوچک خودمون هم دقت کنیم. دقیقا بچه هامون از همین رفتارهاست که بیشتر الگو میگیرند. محیط آموزشگاهی هم همینطور است. وقتی معلم یا مدیر دقت به کارهایی که روزانه در مدرسه انجام میده نداره، توقع داره اون نوجوانان هم نبیند.

راه حل هایی برای تقویت مهارت نه گفتن به اعتیاد در نوجوانان

1- ارتباط باز و بدون قضاوت:

محیطی را ایجاد کنید که نوجوان شما در بحث درباره موضوعات حساس از جمله اعتیاد احساس امنیت کند. فعالانه گوش دهید، احساسات آنها را تأیید کنید و بدون قضاوت از آنها حمایت کنید. مثال: بگویید: “من اینجا هستم تا به شما گوش بدهم و از شما حمایت کنم. اگر در مورد مصرف مواد سوال یا نگرانی دارید، من آماده صحبت هستم.”

2- آموزش در مورد خطرات و عواقب:

ارائه اطلاعات دقیق در مورد خطرات و پیامدهای اعتیاد. به نوجوان خود کمک کنید تا تأثیر سوء مصرف مواد بر سلامت جسمی و روانی، روابط و اهداف آینده خود را درک کند. مثال: داستان های واقعی یا مقالات خبری را به اشتراک بگذارید تا عواقب اعتیاد را نشان دهید. هر موردی که میتواند او را آگاه کند.

3- تشویقش کنید تفکر انتقادی داشته باشد:

به نوجوان خود بیاموزید که انتقادی فکر کند و هنجارهای اجتماعی و فشار همسالان خود را زیر سوال ببرد. به آنها کمک کنید ارزش های خود را خود را پیدا کند. سپس آنها را توسعه دهند و بر اساس باورهای شخصی خود به جای پیروی از جمعیت تصمیم بگیرند. مثال: در بحث در مورد تصویر رسانه ای از مصرف مواد شرکت کنید و کلیشه ها را به چالش بکشید.

4- خودآگاهی را در او تقویت کنید:

نوجوان خود را تشویق کنید تا خودآگاهی‌اش را توسعه دهد. نقاط قوت، ارزش ها و اهداف خود را شناسایی کند. این خودشناسی می تواند پایه ای قوی برای انتخاب های سالم و مقاومت در برابر فشار همسالان ایجاد کند. مثال: نوجوان خود را تشویق کنید تا در مورد استدادش، علایق و چیزهایی که در زندگی ارزش بیشتری دارد فکر کند.

5- مهارت های تاب آوری و مقاومتی سالم را ارتقا دهید:

به نوجوان خود کمک کنید مکانیسم های مقابله ای سالم و تکنیک های مدیریت استرس را توسعه دهد. ورزش، سرگرمی‌ها، و یا حتی بازیهای کامپیوتری که تحمل شان را بالا می برد، به آنها پیشنهاد دهید. در تمرین‌های تمرکز ذهن، برای مقابله با هر احساس وسوسه برانگیزی برای روی آوردن به مواد، شرکت کنند. مثال: فرزندتان را تشویق کنید تا فعالیت هایی مانند یادداشت روزانه یا حتی نوشتن شکرگزاری داشته باشد. نقاشی و یا نواختن یک نوع موسیقی برای ابراز وجود و آرامش خودش امتحان کند.

6- یک شبکه حمایتی قوی بسازید:

به نوجوان خود کمک کنید تا شبکه ای از دوستان، مربیان، و الگوهای مثبتی که رفتارهای سالم را تشویق می کنند، بسازد. احاطه کردن خود با افراد همفکر می تواند اعتماد به نفس آنها را افزایش دهد و حس تعلق خاطری داشته باشد. مثال: نوجوان خود را تشویق کنید تا در فعالیت های فوق برنامه شرکت کند یا به باشگاه هایی بپیوندد که در آنجا بتوانند با همسالان خود با علایق مشابه ملاقات کنند. علاقمندی هایی که باعث پیشرفت و بهبود عملکرد او شود.

7- مهارت‌ها را به او آموزش دهید:

سناریوهای مختلفی را که در آن نوجوان شما ممکن است با مصرف مواد مواجه شود، نقش‌آفرینی کنید و مهارت‌های امتناع مؤثر را به او آموزش دهید. برقراری ارتباط قاطعانه را تمرین کنند. راهکارهایی برای رد کردن پیشنهاد با اطمینان بیشتر در خود شکل دهند. مثال: نقش هایی که در آن نوجوان شما می‌تواند نه بگوید و پیشنهاد یک فعالیت‌ جایگزین را ارائه دهد، تمرین کنید. این میتواند حتی گروهی در خانواده یا محیط های آموزشی صورت بگیرد.

تقویت مهارت نه گفتن به اعتیاد به نوجوانان با کوچینگ

به یاد داشته باشیم، ارتقای اعتماد به نفس و انعطاف پذیری در نوجوانان یک فرآیند مداوم است که نیاز به ارتباط باز، حمایت مداوم و درک دارد. با مجهز کردن آنها به دانش، مهارت و یک سیستم حمایتی قوی، می توانید آنها را برای انتخاب سالم و مقاومت در برابر فشارهای اعتیاد توانمند کنید. هر جایی که نیاز باشد بهبود عملکرد داشته باشد، با کوچینگ با همراه باشید. نیاز است فرزند ما به اینکه چطور خوب گوش بدهد، آشنا شود. یا ابزارهایی مثل پرسشگری بشناسد تا، هر موضع نابهنجاری را زیر سؤال ببرد.