4 دلیل اصلی بدخُلقی نوجوانان / والدین هوشیار دنبال آگاهی هستند!

یه دوره‌ای هست که نوسانات خلقی زیادی در اون وجود دارد. نمیشود دقیق گفت که دلیل بدخلقی نوجوانان در این سنین چی میتواند باشد. ماها خودمون منظورم والدین هست، این مسیر رو طی کردیم. راهی که با وجود گذشت زمان بازهم مشخص نیست که دقیقا چرا این بدخلقی وجود داشت. زمان که گذشت تا حدودی درک کردیم که درگیری ذهنی زیاد وجود داشت. خستگی، حرفهای دیگران، مایوس شدن و ناامیدی، برخوردی که والدین باهامون داشتن و یا هر عامل دیگری. اما هرچه بود، حال دلمون اون موقع واقعا ضایع میشد. دوست نداشتیم با کسی حرفی بزنیم. میرفتیم گوشه‌ای و در تنهایی با خودمون حرفهایی میزدیم. حالا هم دقیقا نمیشد فهمید دلیل بدخلقی نوجوانان امروزی چیست؟

با این حال، توجه به این نکته هم مهم است که هر فردی منحصر به فرد است. می تواند دلایل مختلفی برای بدخلقی نوجوانان وجود داشته باشد. مهم است که بدانیم این علت‌ها می توانند با یکدیگر تداخل یا تعامل داشته باشند.  اتفاقا در فردی با فرد دیگر نیز متفاوت باشند. اگر بدخلقی یک نوجوان به طور قابل توجهی بر زندگی روزمره یا روابط آنها تأثیر می گذارد، باید فکری کرد. کمک گرفتن از یک متخصص سلامت روان میتواند راهی برای همراهی او دانست. برخی از این دلایل رو آوردیم که امیدوارم بتواند کمکی برای شما باشد.

1- تغییرات هورمونی:

اولین دلیل بدخلقی نوجوانان میتواند اثرِ تغییرات هورمونی در وی باشد. نوجوانان در دوران بلوغ دچار تغییرات هورمونی قابل توجهی می شوند که میتواند بر احساسات و تنظیم خلق و خوی آنها تأثیر بگذارد. نوسانات هورمون هایی مانند استروژن و تستوسترون می تواند به افزایش تحریک پذیری و نوسانات خلقی کمک کند. تغییرات این هورمون‌ها در جنسیت‌ها متفاوت است که میتواند باب آشنایی خوبی برای شما باشد.

اشتراکات:

شروع بلوغ: هم پسرها و هم دخترها شروع بلوغ را در طول سال های نوجوانی خود تجربه‌می کنند. معمولاً بین 9 تا 14 سالگی شروع میشود. این امر با ترشح هورمون هایی مانند هورمون لوتئینیزه کننده (LH) و هورمون محرک فولیکول (FSH) از غده هیپوفیز مغز صورت میگیرد.

جهش رشد: هر دو جنس در دوران بلوغ دچار جهش رشد سریع می شوند. دختران معمولاً زودتر از پسران، معمولاً در حدود سن 9-11 سالگی، جهش رشد خود را تجربه می کنند.در حالی که پسران آن را دیرتر، در حدود 12-13 سالگی تجربه می کنند. البته این را هم میتوان اضاف کرد که نسبت به سالهای قبل تا اندازه‌ای زودتر رخ میدهد.

تفاوت:

هورمون های جنسی:

هورمون جنسی اولیه که در بلوغ دختران نقش دارد، استروژن است. این هورمون منجر به رشد سینه ها، پهن شدن باسن و شروع قاعدگی می شود. در پسران، هورمون جنسی اولیه تستوسترون است. مسئول رشد موهای صورت و بدن، عمیق‌تر شدن صدا و رشد عضلات کار این هورمون است.

زمان و مدت زمان:

دختران معمولاً پیشرفت آروم‌تری را در دوران بلوغ تجربه‌می کنند، در حالی که پسران اغلب تغییرات سریع و قابل توجهی دارند. بلوغ دختران زودتر شروع می شود و بیشتر طول می کشد، معمولا بین 8 تا 14 سال طول می کشد. بلوغ پسران معمولا دیرتر شروع می شود و برای دوره کوتاه‌تری، معمولا از 10 تا 17 سال طول می کشد.

ویژگی‌های جنسی ثانویه:

دختران دارای سینه‌ها، رشد موهای ناحیه تناسلی و زیر بغل و افزایش چربی بدن هستند. از طرف دیگر پسرها رشد موهای صورت و بدن، عمیق شدن صدا و افزایش توده‌عضلانی را تجربه‌می کنند.

قاعدگی:

یکی از جنبه های منحصر به فرد بلوغ زنان، شروع قاعدگی است. به طور معمول حدود دو سال پس از شروع بلوغ شروع می شود. قاعدگی ریزش ماهانه دیواره رحم است و بخش مهمی از دستگاه تناسلی زنان است.

مهمِ بدونیم که اینها تفاوت ها و اشتراکات کلی هستند و تغییرات فردی نیز جداگانه وجود دارد. تجربه هر نوجوانی از بلوغ منحصر به فرد است و زمان و میزان تغییرات هورمونی می تواند متفاوت باشد.

2- استرس و فشار:

دومین دلیل بدخلقی نوجوانان فشارها و استرس هاییست که میتواند عوامل مختلفی داشته باشد. نوجوانان اغلب با خواسته‌های تحصیلی اطرافیان، فشار همسالان و انتظارات خانواده و جامعه مواجه هستند. این عوامل استرس زا می تواند منجر به ناامیدی، اضطراب و عصبانیت شود که ممکن است به صورت بدخلقی ظاهر شود.قطعا! استرس و فشار عوامل مهمی هستند که می‌توانند بر رفاه نوجوانان نیز تأثیر بگذارند. چنین عواملی به چالش‌های مختلفی که ممکن است با آن‌ها مواجه شوند کمک می‌کنند. بریم ببینیم چه عواملی میتواند باشد.

استرس تحصیلی:

نوجوانان اغلب به دلیل الزامات تکالیف مدرسه، امتحانات و انتظارات برای عملکرد خوب تحصیلی با استرس تحصیلی روبرو هستند. فشار برای دستیابی به نمرات بالا، رعایت ضرب الاجل ها و برتری در موضوعات مختلف می تواند منجر به افزایش سطح استرس شود. علاوه بر این، ماهیت رقابتی سیستم های آموزشی و تمایل به اخذ پذیرش در دانشگاه های ترجیحی می تواند استرس تحصیلی را تقویت کند.

فشار همسالان:

یک نوجوان به شدت تحت تأثیر همسالان خودشان هستند و نیاز به تناسب و پذیرفته شدن می تواند فشار قابل توجهی ایجاد کند. فشار همسالان می‌تواند به روش‌های مختلفی مانند تطابق با برخی رفتارها، شرکت در فعالیت‌های خطرآفرین یا به دنبال تایید اجتماعی ظاهر شود. ترس از طرد شدن یا طرد شدن اجتماعی می تواند به افزایش سطح استرس کمک کند.

انتظارات خانواده:

انتظارات از اعضای خانواده، از جمله والدین یا سرپرستان، می تواند باعث استرس در نوجوانان شود. این انتظارات ممکن است شامل عملکرد تحصیلی، انتخاب شغل، فعالیت های فوق برنامه یا انطباق با هنجارهای فرهنگی یا خانوادگی باشد. فشار برای برآورده کردن این انتظارات و ترس از ناامید کردن عزیزان می تواند منبع مهم استرس باشد.

عدم قطعیت های آینده:

نوجوانان اغلب استرس مربوط به عدم قطعیت های آینده را تجربه می کنند، مانند انتخاب مسیر شغلی، تصمیم گیری در مورد آموزش عالی، یا انتقال این استرس به بزرگسالی. فشار برای انتخاب های مهم زندگی و ترس از تصمیم گیری اشتباه می تواند منجر به اضطراب و استرس شود.

مدیریت زمان و برنامه‌های پربار:

بسیاری از نوجوانان تعهدات متعددی از جمله کارهای مدرسه، فعالیت‌های فوق برنامه، مشاغل نیمه‌وقت و تعهدات اجتماعی را انجام می‌دهند. فشار برای ایجاد تعادل بین این مسئولیت ها و پاسخگویی به خواسته های مختلف می تواند منجر به احساس غرق شدن و استرس شود.

رسانه های اجتماعی و فناوری:

حضور فراگیر رسانه های اجتماعی و فناوری در زندگی نوجوانان می تواند به استرس آنان کمک کند. قرار گرفتن مداوم در معرض شخصیت های مجازی، آزار و اذیت سایبری، و فشار برای حفظ یک تصویر یا محبوبیت خاص می تواند به طور قابل توجهی بر عزت نفس و رفاه نوجوانان تأثیر بگذارد.

مهم است که از این عوامل استرس زا آگاه باشید، نوجوانان را حمایت، راهنمایی و ابزارهایی برای مدیریت موثر استرس ارائه دهید. تشویق ارتباطات باز، ترویج مراقبت از خود، و ایجاد تعادل سالم بین کار و زندگی می تواند به کاهش استرس و فشار نوجوانان کمک کند. اگر استرس شدید شد یا شروع به تأثیر قابل توجهی بر عملکرد روزانه نوجوان کرد، ممکن است کمک حرفه ای از یک مشاور یا ارائه دهنده بهداشت روانی سودمند باشد.

3- رشد عاطفی:

نوجوانان هنوز در حال توسعه مهارت های تنظیم هیجانی خود هستند و یاد می گیرند که چگونه خود را به طور موثر بیان کنند. آنها ممکن است در مدیریت احساسات شدید دچار مشکل شوند که منجر به طغیان خشم یا ناامیدی شود. رشد عاطفی یک جنبه حیاتی در نوجوانی است زیرا نوجوانان هدایت می‌شوند و یاد می‌گیرند که احساسات خود را مدیریت کنند. توضیح دقیق تری از رشد عاطفی در نوجوانان را در ذیل خواهید دید.

افزایش شدت احساسات:

در دوران نوجوانی، نوجوانان اغلب احساسات شدیدی را تجربه می کنند. این می تواند شامل احساس شادی، هیجان، خشم، غم و ترس باشد. تغییرات هورمونی، رشد مغز و تأثیر عوامل اجتماعی و محیطی می تواند در این تغییرات عاطفی نقش داشته باشد.

توسعه هویت خود:

نوجوانان در حال رشد حس هویت خودشان، از جمله ارزش ها، باورها و ترجیحات شخصی خود هستند. این کاوش و کشف خود می تواند منجر به فراز و نشیب های عاطفی شود زیرا آنها سعی می کنند خود را درک کنند و تعریف کنند.

خودآگاهی عاطفی:

نوجوانی زمانی است که نسبت به احساسات خودشان بیشتر آگاه میشوند. آنها شروع به تشخیص و برچسب زدن به احساسات مختلفی می کنند که دارند تجربه می کنند. خودآگاهی گام مهمی در درک و مدیریت حالات عاطفی آنها است.

تنظیم هیجانی:

نوجوانان یاد می گیرند که چگونه احساسات خود را به طور موثر تنظیم و کنترل کنند. آنها در حال توسعه استراتژی هایی برای مقابله با استرس، مدیریت چالش‌ها و احساسات شدید خود هستند. با این حال، این مهارت هنوز در حال رشد است و نوجوان ممکن است با تنظیم هیجانی دست و پنجه نرم کند که منجر به نوسانات خلقی یا رفتارهای تکانشی شود.

روابط با همسالان و پویایی اجتماعی:

نوجوانان بر روابط با همسالان خود تأکید زیادی دارند و این تعاملات نقش مهمی در رشد عاطفی آنها دارد. آنها در مورد همدلی، همکاری و حل تعارض از طریق تعامل خود با دوستان و همسالان یاد می گیرند. نفوذ همسالان نیز می تواند بر تجربیات و رفتارهای عاطفی آنها تأثیر بگذارد.

توسعه همدلی و درک دیدگاهها:

وقتی نوجوانان از نظر عاطفی به بلوغ می‌رسند، درک بهتری از احساسات و دیدگاه‌های دیگران ایجاد می‌کنند. آنها در همدلی با دیگران، شناخت دیدگاه های مختلف و در نظر گرفتن احساسات دیگران در تعاملات خود توانایی بیشتری پیدا می کنند.

استقلال عاطفی:

در دوران نوجوانی، یک نوجوان برای ایجاد استقلال و خودمختاری تلاش می کنند. آنها ممکن است بین تمایل خود به استقلال و نیازشان به حمایت عاطفی و راهنمایی بزرگسالان فشار و چالشی را تجربه کنند. این عمل متعادل کننده‌می تواند به رشد عاطفی و توانایی مدیریت احساسات به شیوه‌ی متکی به خودش کمک کند.

حمایت از نوجوانان در رشد عاطفی آنها با فراهم کردن محیطی امن و حمایتی برای ابراز و کشف احساساتشان بسیار مهم است. تشویق برای روابط باز، آموزش مهارت های هوش هیجانی و الگوبرداری از پاسخ های عاطفی سالم می تواند رشد عاطفی و رفاه آنها را تقویت کند. اگر نوجوانان با مدیریت احساسات خود دست و پنجه نرم می کنند یا اگر چالش های عاطفی آنها به طور قابل توجهی بر عملکرد روزانه آنها تأثیر می گذارد، ممکن است کمک گرفتن از یک متخصص بهداشت روان مفید باشد.

4- عوامل محیطی:

محیطی که یک نوجوان در آن رشد می کند میتواند دلیل بدخلقی نوجوانان باشد. عواملی مانند پویایی خانواده، تعارض، عدم حمایت، یا قرار گرفتن در معرض خشونت می تواند به بدخلقی نوجوان کمک کند. عوامل محیطی نقش بسزایی در شکل گیری تجربیات و رشد نوجوانان دارند. در اینجا توضیح دقیق تری از عوامل محیطی که می توانند بر نوجوانان تأثیر بگذارند آورده‌ایم.

محیط خانواده:

محیط خانواده نقش مهمی در رشد نوجوان دارد. روابط خانوادگی حمایتی، پرورشی و پایدار می تواند احساس امنیت را ایجاد کند و باعث رشد سالم شود. از سوی دیگر، تعارضات خانوادگی، سوء استفاده، بی توجهی یا تربیت ناهماهنگ می تواند اثرات مخربی بر رفاه و رشد عاطفی نوجوانان داشته باشد.

تأثیرات همسالان:

همسالان در دوران نوجوانی به طور فزاینده ای تأثیرگذار میباشند. میل به پذیرش و تعلق می تواند یک نوجوان را به انطباق با هنجارهای همسالان و انجام رفتارهایی سوق دهد که ممکن است با ارزش ها یا اهداف آنها همسو نباشد. روابط مثبت با همسالان می تواند حمایت و ارتباطات اجتماعی را فراهم کند، در حالی که تأثیرات منفی همسالان، مانند دخالت در سوء مصرف مواد یا رفتارهای پرخطر، می تواند اثرات نامطلوبی داشته باشد.

محیط مدرسه:

محیط مدرسه بخش مهمی از زندگی نوجوانان است و می تواند بر رشد آنها اثر بگذارد. محیط‌های آموزشی حمایت‌کننده و جذاب، روابط مثبت معلم و دانش‌آموز، و فرصت‌هایی برای فعالیت‌های فوق برنامه می‌تواند به موفقیت تحصیلی و رفاه کلی کمک کند. برعکس، عواملی مانند قلدری، فشار تحصیلی یا کمبود منابع می تواند بر سلامت روانی و عملکرد تحصیلی نوجوانان تأثیر منفی بگذارد.

وضعیت اجتماعی-اقتصادی:

عوامل اجتماعی-اقتصادی از جمله درآمد، تحصیلات و دسترسی به منابع می توانند بر فرصت ها و نتایج نوجوانان تأثیر بگذارند. وضعیت اجتماعی-اقتصادی بالاتر، اغلب دسترسی بیشتر به آموزش با کیفیت، مراقبت های بهداشتی و فعالیت های فوق برنامه را فراهم می کند که می تواند بر توسعه آنها تأثیر مثبت بگذارد. برعکس، وضعیت اجتماعی-اقتصادی پایین می‌تواند با افزایش استرس، منابع محدود و فرصت‌های کمتر همراه باشد که می‌تواند چالش‌های بیشتری را ایجاد کند.

اجتماع و محله:

اجتماع و بافت محله می تواند تأثیر بسزایی بر نوجوانان داشته باشد. عواملی مانند ایمنی، میزان جرم و جنایت، در دسترس بودن امکانات تفریحی، دسترسی به مراقبت های بهداشتی و خدمات حمایتی جامعه می توانند بر رفاه آنها تأثیر بگذارند. محیط‌های اجتماعی مثبتی که حس تعلق را تقویت می‌کنند، فرصت‌هایی را برای تعامل فراهم می‌کنند و شبکه‌های حمایتی را ارائه می‌دهند، می‌توانند به رشد مثبت نوجوان کمک کنند.

رسانه و فناوری:

نفوذ فراگیر رسانه و فناوری در زندگی نوجوانان می تواند باورها، نگرش ها و رفتارهای آنها را بسازد. قرار گرفتن در معرض محتوای خشونت‌آمیز یا نامناسب، تصاویر غیرواقعی بدن، آزار و اذیت سایبری و تماشای بیش از حد صفحه نمایش می‌تواند بر سلامت روان، تصویر بدن خود و تعاملات اجتماعی آنها تأثیر منفی بگذارد. نظارت و هدایت مصرف رسانه ای نوجوانان می تواند به کاهش این اثرات منفی کمک کند.

خیلی میتواند مهم باشدکه بدانیم این عوامل محیطی با یکدیگر تعامل دارند و تأثیر آنها می تواند بسته به شرایط فردی، متفاوت باشد. فراهم کردن یک محیط حمایتی و پرورشی، ترویج منابع مثبت جامعه، و تقویت ارتباطات باز می تواند به کاهش اثرات منفی عوامل محیطی و حمایت از رشد سالم نوجوان کمک کند. علاوه بر این، جستجوی کمک حرفه ای از مشاوران، درمانگران یا سازمان های اجتماعی می تواند برای نوجوانانی که با چالش های محیطی قابل توجهی روبرو هستند مفید باشد.

چند دلیل بدخلقی نوجوانان را میتوانید شما حدس بزنید.

ما دراین متن فقط 4 دلیل بدخلقی نوجوانان را ذکر کردیم. که البته برای هرکدام نیز مواردی رو هم توضیح مختصری برایتان دادیم. شما میتوانید براساس شرایط خاص فردی و خانوادگی خود ببینید کدام یک میتواند شما را کمک کند. به جرات میتوان گفت که حتی کوچکترین مسئله اگر نادیده‌بگیریم، ممکن است عواقب بسیار خطرناکی برای خودِ نوجوان شما باشد. شما فکر میکنید کدام موضوع و علت در این مقطع زمانی اثر بیشتری در بدخلقی یک نوجوان دارد. اگر در خانواده خود نوجوانی دارید که بداخلاقی میکند، دلیلش را میتوانید حدس بزنید؟